SANAYİ üretiminin öncü göstergesi imalat sanayi kapasite kullanım oranı Mart’ta aylık bazda 0.7 puan azalışla yüzde 75.3 düzeyinde gerçekleşti. İmalat sanayi kapasite kullanımı oranı ilk çeyrek ortalaması, geçen yüın aynı dönemine göre 1.4 puan artışla yüzde 75.6 oldu. Koronavirüs kaygısı, ayın ilk yarısına ilişkin verileri kapsamasına karşın güven endekslerine yansımaya başladı. Reel kesim güven endeksi Mart’ta bir önceki aya göre 7.2 puan azalarak 99.7 srdegerini aldı. Güven endeksleri hizmet ve perakende sektöründe .gerilerken, inşaat sektöründe arttı. Tüketici güveni yatay toparlanmayı teyit etti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), geçen hafta yayımladığı Para Politikası Kurulu toplantı özetinde, koronavirüs salgınının iktisadi faaliyeti dış ticaret, turizm ve iç talep kanallarıyla sınırlamaya başladığının görüldüğüne dikkat çekti. Toplantı özetinde, “Önümüzdeki dönemde ihracat ve turizm gelirlerindeki zayıflamaya karşın eneıji fiyatlarındaki belirgin düşüşe bağlı olarak cari işlemler dengesinin ılımlı bir seyir izlemesi beklenmektedir” ifadelerine yer verildi. TCMB, salgının küresel ölçekte hızla yayılmasıyla birlikte belirsizliklerin arttığına, küresel büyüme görünümünün zayıfladığına işaret etti.
KAPASİTE KULLANIMI GERİLEDİ
TCMB’nin imalat sanayinde faaliyet gösteren bin 804 işyerinin iktisadi yönelim anketine verdiği yanıtları toplulaştırılarak değerlendirdiği (Mart ayının 1-15’i arası imalat sanayi kapasite kullanım
oranı verilerine mal gruplarına göre bakıldığında Mart’ta bir önceki aya göre kapasite kullanım oranı ara mallarında 0.4 puan gerileyerek yüzde 75.7, yatırım mallarında 0.1 puan artarak yüzde 76.5 düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde kapasite kullanım oranı dayanıklı tüketim mallarında 1.3 puan artarak yüzde 72.2, dayanıksız tüketim mallarında 0.9 puan azalışla yüzde 73.9, gıda ve içeceklerde 0.6 puan azalışla yüzde 73.6 düzeyinde gerçekleşti. Mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı ise, bir önceki aya göre 0.4 puan azalarak yüzde 76.2 oldu.
3. Göz Danışmanlık CEO’su ekonomist Hikmet Baydar, panik bir şekilde davranılan ve tüm dünyayı ciddi şekilde etkileyen bir virüsün Çin’in ticaretini neredeyse durma noktasına getirdiğini ve halihazırda İtalya başta olmak üzere tüm Avrupa ve hatta ABD’yi etkilediği düşünülürse, imalat sanayi kapasite kullanım oranında düşüşün son derece iyi bir oran olduğunun altını çizdi.
REEL KESİM GÜVENİ
2020 yılı Mart’ta reel kesim güven endeksi bir önceki aya göre 7.2 puan azalarak 99.7 seviyesinde gerçekleşti. Endeksin 100’ün altında gerçekleşmesi, anketin kapsadığı reel kesim temsilcilerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin azaldığı (kötümser) görünüme işaret ediyor. Endeksi oluşturan anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde, mevcut mamul mal stokuna ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkilerken, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, genel gidişat, gelecek üç aydaki üretim hacmi, sabit sermaye yatırım harcaması, gelecek üç aydaki toplam istihdam miktarı, mevcut toplam sipariş miktarı ve son üç aydaki toplam sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endekse azalış yönünde yansıdı. Mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi (RKGE-MA) bir önceki aya göre 8.1 puan azalarak 98.6 seviyesinde gerçekleşti.
Ekonomist Hikmet Baydar, gelecek üç aydaki ihracat üretim vb. verilerin endeksi düşüş yönünde etkilediğine dikkat çekerek, koro-navirüsün global piyasalarda ticaret hacmini neredeyse durma noktasına getirme korkusunun reel sektör güvenini aşağı ittiğini vurguladı.
İNŞAATTA GÜVEN ARTTI
Mart’ta güven endeksi hizmet ve perakende ticaret sektörlerinde düşerken inşaat sektöründe yükseldi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi Mart’ta bir önceki aya göre hizmet sektöründe yüzde 6 gerilemeyle 92.5, perakende ticaret sektöründe yüzde 1.2 gerilemeyle 101.7 değerini aldı. Sektörel güven endekslerinin 100’dcn büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini, 100’den küçük olması ise kötümserliğini gösteriyor. Güven endeksi bu dönemde inşaat sektöründe yüzde 3.7 artışla 77.2 değerine yükseldi. inşaat sektöründe Mart ayında girişimlerin yüzde 37.1’i faaliyetleri kısıtlayan herhangi bir faktörün olmadığım, yüzde 62.9’u ise faaliyetlerini kısıtlayan en az bir temel faktör bulunduğunu gösterdi.
TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ 58.2 OLDU
TÜÎK ve TCMB işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Mart’ta bir önceki aya göre yüzde 1.7 oranında artışla 58.2 oldu. Endeksin 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durumu gösteriyor. Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi Mart’ta yüzde 2.3 artarak 78.6, genel ekonomik durum beklentisi endeksi yüzde 0.5 oranında azalarak 75.6, tasarruf etme ihtimali endeksi yüzde 5.8 azalarak 21.2 oldu. Gclccek 12 aylık döneme ilişkin işsiz sayısı beklentisi endeksi Şubat ayında 53.8 iken Mart ayında yüzde 7.2 artarak 57.6 düzeyinde gerçekleşti. (îşsiz sayısı beklentisi endeksinin artması işsiz sayısında azalma beklendiğini gösteriyor.)
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Çctinkaya, Ağustos 2018’den beri düşüş kaydeden tüketici güveninin Mart’ta yatay bir toparlamaya işaret ettiğini vurguladı. Endeksin henüz 2018 Ağustos ayı öncesine ulaşmadığını belirten Çetinkaya, “Alt endekslerin tamamı 100’ün altında yani tüketici tarafında güvensizlik devam ediyor. Covid-19 salgınının etkilerini Nisan’da görebileceğiz” dedi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder