Bu işin şakası yok

Savaş ihtimali görünmüyor. Dolarda yükselişin orta vadede hem içsel hem de dışsal faktörlerden dolayı devam etmesini bekliyorum. Merkez Bankası faizi artırmadan güçlü bir müdahale denemeli...


Dünya savaşa mı gidiyor?

Donald Trump artık tek kelimeyle dünyanın “belirsizlik kaynağı” haline gelmiştir. îki hafta önce Suriye’den çıkacağını müjdeleyen ABD şimdi donanmalarıyla gelmeye karar verdi. Son günlerde Soğuk Savaş dönemini anımsatan gelişmeler yaşandığını gözlemliyoruz. Çok yazılıyor, çok çiziliyor. Yüzeysel analiz cehennemindeki haber gürültüsü ve kirliliği içinde kaybolmayın. Karmaşık analizlere gerek yok. Basit bir gösterge ile bu işin ne tarafa evrildiğini görebilmek mümkün. Bunun için parayı izlemek yeterli çünkü paranın kulakları yoktur ama duyar, paranın bacakları yoktur ama koşar. VIX korku endeksi olarak bilinir. Dünyayı yöneten aktörlere ait sıcak paranın ruh halini yansıtır. VIX’in yükselmesi tedirginliğe, düşmesi de iyimserliğe işaret eder. VIX endeksinin 30 seviyesinin üzerine tırmanması da işlerin şirazesin-den çıkmakta olduğuna işaret eder. VIX yükselince sıcak para eve döner (ABD tahvilleri). Haliyle gelişen ekonomilerden para çıkışı olur ve para birimleri değer kaybeder. Bitişikteki grafikte görülüyor VIX endeksi. 20 seviyesinin bile altında işlem görüyor. O halde son yaşananların “havlama” aşamasında kalacağını kimsenin kimseyi ısırmaya niyetli olmadığını söyleyebiliriz. Olsaydı VIX çoktan 30’un üzerine çıkmıştı.

Kurda ne beklemeliyiz?

Epeydir yazıyorduk, öngördüğümüz ne varsa son 2-3 haftada gerçekleşti. 3,70-3.75 bölgesinden beri kurda ana yönün yukarı olduğunu yazıyor ve bunun arkasındaki gerekçeleri aktarıyordum. Birkaç haftadır yaşanan kur yükselişi geçen hafta iyice kontrolden çıktı. Dolar-TL 4.20 düzeyine kadar tırmandı. Euro kurunda da 5.20’ler görüldü. Bölgemizde artan jeopolitik riskler, iki hafta önce Moody’s tarafından notu düşürülen TL’yi sert etkiledi. Yükselişin orta vadede hem içsel hem de dışsal faktörlerden dolayı devam etmesini bekliyorum. Lâkin kur yakın vade için “karambol” bölgesine (4.11-4.25) girdi. Karambolden kastım “karmaşa”. Döviz kazanma farklı yönde dalga oluşturacak çok sayıda kepçe girecektir bu düzeylerde. Bu nedenle de taban arayışı başlamadan yeni hamle yapmamak ve bahsettiğim bandın en uygun yerlerinde dolar satarak realizasyon yapmak gerekir. Yeniden almak için hangi seviyeleri beklemeliyiz? Bilemeyiz, şu aşamada erken. 4.00 desteği aday görünmekle birlikte bu konudaki görüşümü biraz daha izledikten sonra haftaya yazmayı tercih ediyorum.

Merkez müdahale etmeli mi?

Kesinlikle, hem de hiç beklemeden. Önce faiz dışı enstrümanları denemeli. Faiz artırımlarının da çok etkili olamadığı aşikar. Mayıs 2013’ten beri 8 puana yakın faiz artırımı yapıldı. Buna rağmen Mayıs 2013’te 1.80’lerde olan dolar kuru bugün 4.10’un üzerinde. Böyle bir gerçeklik söz konusu. Geçen haftaki yazımda bir çözüm önerisi paylaşmıştım Merkez için. Pratikteki faizi artırmadan güçlü bir müdahale denenebilir. Denenmeli de. Çünkü 200 milyar doların üzerinde döviz açık pozisyonu taşıyan reel sektörümüz kur yükselişi karşısında çok ciddi risk altında. Yeniden yapılandırma haberleri ortada, girmeme gerek yok. Özel sektörün toplam (iç ve dış) borcunun GSYHya oranı 2006 yılında yüzde 20 düzeylerindeydi. Bu oran bugün yüzde 70’lere dayandı. Bu düzeyde borç yükünün kurda yaşanabilecek yeni şokları kaldırması çok zor olacaktır. Ciddi anlamda bir ekonomik kriz riski ile karşı karşıyayız. Bu işin şakası yok haliyle de Merkez’in kurdaki yükselişi seyretme lüksü yok.

Diğer pariteler hakkındaki beklentileriniz?
Pound/dolar için 1.41-1.43 bölgesi Euro/dolar paritesi için de 1.2570 bölgesi yılın geri kalan kısmında zirve olmaya aday. Yılın geri kalan kısmında her iki paritede de dolar yönlü (aşağı yönlü) eğilim beklemekteyim. Artan jeopolitik risklere rağmen ons altın için de (geçici artış olabilir yakın vadede) öngörüm oldukça negatif. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/440058