Dolardaki yükseliş beklentimi koruyorum. Hem temel hem de teknik faktörler kurda daha önce de belirttiğim 3.70-3.75 bandının yakın vade için taban bölge olduğuna işaret ediyor. Nitekim bu bölgeden tepki geldi...
Dünya piyasalarında son durum ve beklentiniz nedir?
Sizinle birkaç rakam ve birkaç grafik paylaşacağım.
ABD Merkez Bankası Fed’de çalıştığım dönemde oluşturduğumuz “erken uyarı” modeli giderek daha güçlü bir şekilde alarm veriyor. 150’ye yakın öncü göstergeden oluşan bu modelin kriz öngörme kabiliyetinin oldukça yüksek olduğunu belirtmeliyim.
2018’in ikinci yarısı ve 2019 yıllarında global kriz hiç olmadığı kadar yüksek ihtimale sahip. Şöyle başlayalım. Dünya ekonomisi 75 trilyon dolar büyüklüğünde.
Altın piyasası 2.9 trilyon dolar civarında. Ama türev ürünler piyasasının tahmini büyüklüğü 1.5 katrilyon dolara ulaşmış durumda. Dünya ekonomisinin 20 katını konuşuyoruz. Türev ürünlerin fiyatlarım S&P500 borsa endeksi, Euro/dolar paritesi gibi dayanak varlıkların fiyatlarındaki değişimler dahil olmak üzere birçok faktör belirliyor. Ve sanıldığının aksine türev ürünlerin çok önemli bir bölümü risk yönetimi (hedge amaçlı) amacıyla kullanılmıyor. Yatırımcılar daha yüksek kaldıraçla daha büyük kazançlar elde edebilmek için spekülatif olarak kullanıyor türev ürünleri. Bu bilgileri cebimize koyalım ve ilerleyelim. Bitişikteki grafikte global finansal piyasalarının başat göstergesi S&P500 endeksi bulunuyor. CAPE rasyosu aslında bildiğiniz fiyat/kazanç oranı. Ama belli bir yöntem kullanılarak konjonktüre göre uyarlanıyor. Borsadaki fiyatların borsayı oluşturan şirketlerin kazançlarına göre durumunu gösteriyor. Görüldüğü üzere borsa fiyatları ile kazançlar arasında tarihte hiç olmadığı kadar büyük bir kopukluk oluşmuş durumda. Yüzyılın en büyük finansal balonu ile karşı karşıyayız. Üstelik ikinci grafikte de görüldüğü gibi tarihin en büyük balonuna 2001 krizinde bile görülmemiş kaldıraçlarla yatırım yapılmış halde. Kaldıraçlı işlemler en ufacık ters haberde ters işlemlerle kapatılır. Bu da panik satış yaratır. Panik satışlar bu ürünlerin üzerine inşa edilmiş olan türev ürünleri bir bir patlatmaya başlar. Krizler böyledir. O günleri iyi biliriz. 1998, 2001, 2008-2009. Hiç kimsenin beklemediği anda başlar o dalga, önüne ne çıkarsa süpürüp atar. Kağıttan kule gibi devrilir her şey. Altında kalır ne varsa. Ne menem bir küresel finansal varlık balonunun içinde eşindiğimizi hangi metriğe bakarsa baksın görüyor akıl melekeleri hala yerinde olan her insan, ibretlik bir dönemden geçiyoruz, 2008 krizinin arifesini anımsatıyor öncü gösterge olarak referans aldığımız ne varsa. Uyarma ihtiyacı görüyorum. Global krize hazırlıklı olmalıyız hem şirket bilançolarıyla hem de kişisel bilançolarımızla. Borçlanmanın olabildiğince uzun vadeli yapılmasının, varlıkların da olabildiğince nakde yakın şekilde tutulmasının gerektiği bir döneme giriyoruz.
Global krizin etkisi ne olur?
Gelişen ülke para birimlerinde değer kaybı yaşanır. Dünya borsa endekslerinde, başta petrol olmak üzere emtia piyasalarında ve altın fiyatlarında düşüş olur. Korku endeksi VIX’te yükseliş ABD tahvillerine yönelimi beraberinde getirir. Dolar genel anlamda tüm para birimleri karşısında değer kazanır. Yatırım tavsiyesi olarak değerlendirilmemelidir ama yüzde 60’ı TL mevduat, yüzde 35’i döviz (ağırlıklı olarak dolar) ve yüzde 5’i gram altın olan bir portföy bu tip dönemler için koruyucu olabilir.
Dolar kuru beklentiniz değişti mi?
Hayır değişmedi. Hem temel hem de teknik faktörler kurda daha önce de belirttiğim gibi 3.70-3.75 bandının yakın vade için taban bölge olduğuna işaret ediyor. Nitekim de bu bölgeden tepki geldi ve kur haftayı 3.80 üzerinde kapattı. Yükselişin devam etmesini bekliyorum.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder