Global piyasalar

Yılbaşından eylül ayma kadar olumlu bir trend sergileyen piyasalarda son dönemde negatif gelişmeler nedeniyle düzeltmelerin olduğu gözleniyor. Kuzey Irak referandumu ve Suriye, vergi artışlarının etkileri, büyümeye yönelik endişeler ve son olarak ABD ile vize krizi yatırımcıların kafasında soru işaretleri yaratmış durumda. Buradan yola çıkarak uzmanlarla konuştuk ve 15 soruda piyasaların yönünü araştırdık. Uzmanların genel görüşüne göre, son dönemdeki olumsuzlara rağmen global tarafta gelişen piyasalar adına bir bozulma beklenmiyor. Türkiye özelinde haberlerle dönem dönem kırılmalar olabilir. Ancak bunlar da yatırım fırsatı olarak kullanılabilir. Uzmanların önerilerinde ise hisse senedi, TL mevduat ve döviz ürünleri öne çıkıyor.

Global piyasalarda yılbaşından bu yana devam eden pozitif görünüm eylül ayında FED’den yapılan şahin açıklamalardan sonra özellikle gelişmekte olan ülke piyasaları için yatay bir görünüme sahne oldu. Kuzey Kore ile ABD arasındaki gerginlik, Çin’in borç stokuna ilişkin endişeler, Ispanya’daki referandum, pozitif görünümün değişmesinde etkili olan diğer faktörleri oluşturdu.

Türkiye özelinde ise Kuzey Irak Bölgesel Yönetiminin düzenlediği referandum ve Suriye ve Kuzey Irak’a askeri operasyon beklentileri kurlarda yukarı yönlü harekete neden olurken hisse senedi piyasalarında risk algısının değişmesine yol açtı. Orta Vadeli Program’m (OVP) açıklanmasıyla birlikte duyurulan vergi artışları da piyasalara kâr satışı için neden sundu. Son olarak ABD ile Türkiye arasında karşılıklı olarak vize başvurularının askıya alınması diplomatik kriz olarak değerlendirildi ve piyasalarda sert fıyatlamalara neden oldu.

Sonrasında FED tarafında gelişmekte olan piyasalara yönelik olumlu beklentiler ve vize krizine yönelik görüşme trafiğinin başlayacağı haberleri olumsuz havayı biraz olsun dağıttı.
Bu süreçte BİST-100 110.000 seviyelerinden 101.000’e geriledi ve sonrasında 106.000 seviyelerine hareket etti. Dolar/TL, 3,43’ten vize kriziyle birlikte gün başlangıcında Uzakdoğu piyasalarında 3,90’ı gördü ve sonrasında 3,60-3,70 arasında dalgalanmaya başladı. Gösterge faiz yüzde 11,8’lerden yüzde 12,5’e çıktı ve şimdilerde yüzde 12 seviyesinin üzerinde. Gram altın fiyatı ise bölgesel riskler, Kuzey Kore gerginliği ve son olarak ABD ile vize krizi gelişmelerinin ardından 155,7 TL ile tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü.

Bölgesel riskler dikkate alındığında gram altın 150 TL’nin üzerinde seyretmeye devam ediyor. Bundan sonra piyasaların yönünü analiz etmek üzere 15 soruda uzmanların görüşünü aldık.
Piyasaların vize krizine verdiği tepkiyi değerlendirir misiniz? Bu tepki normal mi? Bundan sonra piyasalar hangi başlıkları izleyecek?

ING Yatırım Genel Müdürü Bülent Altınel'e göre, piyasalar genel olarak belirsizlikten tedirginlik duyar ve bu durumu fiyatlamalara yansıtır. Olumsuz algılanabilecek yeni haber akışının olmaması halinde de ilk verilen tepkinin şiddeti azalır hatta fiyatlarda kısmen geri çekilme yaşandığı gözlenebilir. Son yaşanan gelişmelerin de bu duruma örnek olduğunu söyleyen Altınel, "Eğer piyasalar bu durumun kalıcı olacağını düşünmüş olsaydı daha sert tepki verebilirdi” diyor. Önümüzdeki günlerde ise piyasalar için FED'in faiz arttırma ve bilanço küçültme planlan gelişmekte olan ülkelere risk iştahını belirleyici unsur olacak. Diğer taraftan ABD-Türkiye ilişkileri, Suriye'deki gelişmeler ve Kuzey Irak meselesi piyasalarca yakından takip edilecek.

Global piyasalarda, gelişmekte olan ülkeler için olumlu hava devam eder mi?

Zayıf dolar, düşük faiz, güçlü gelişmekte olan borsalar trendinin şimdilik devam edeceği görülüyor. Küresel risk iştahındaki düzelme devam ediyor. Enflasyondaki düşüşün geçici olmayabileceğine yönelik endişelerin öne çıktığı FED tutanakları sonrası dolar zayıflarken ABD tahvilleri değer kazandı. Aralık ayı faiz artış ihtimalinde bir değişiklik yok. Gelişmekte olan piyasalara yönelik risk iştahı güçleniyor, iş Yatırım analistleri, paranın bol, ucuz varlığın kıt olduğu bir konjonktürde gelişmekte olan piyasalara para akışının devam etmesini bekliyor. Analistlere göre, vize kriziyle ilgili olarak ABD'den bir heyetin gelecek olması, bu ay dünya ortalamasına göre yüzde 6 aşağı performans sergileyen Türk varlıklarını destekleyebilir.

Borsa gelişmekte olan piyasalara göre Iskontolu mu? Ne yapmalı?

Vize krizi sonrası yaşanan sert satışlarla birlikte Borsa İstanbul'un gelişmekte olan piyasalara göre iskontosu yüzde 40'a gelerek tarihi dip seviyelerine yaklaştı. Bu seviyeleri alım fırsatı olarak gördükleri konusunda yatırımcıları bilgilendirdiklerini söyleyen Yatırım Finansman Genel Müdürü Ömer Eryılmaz, yüzde 38 ile yüksek ıskontonun devam ettiğini belirtiyor. Eryılmaz, geri çekilmelerin uzun vadeli yatırımcılar için alım fırsatı olarak değerlendirilmesi gerektiğini anlatıyor.