PANDEMİYE rağmen 2020 üçüncü çeyreğinde yüzde 6.7 büyüyerek dünyanın en iyi ekonomik büyüme performansını gösteren ülkesi olan Türkiye, bu performansı son çeyrekte de sürdürecek mi? 2021’e büyük umutlarla girdiğimiz bugünlerde bu sorunun yanıtı merak edilirken, ekim ve kasım ayında sanayiye ilişkin veriler ve ihracat rakamları, son çeyrekte de sürpriz bir büyüme performansının olabileceğinin ipuçlarını veriyor. 2020’nin son çeyreğine ekonominin iyi bir giriş yaptığını ilk olarak Ekim ayı sanayi üretim verileri ortaya koydu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜÎK) Aralık ortasında açıkladığı, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi Ekim’de 2019’un aynı ayma kıyasla yüzde 10.2 arttı. İmalat sanayi ise bu büyümeye yüzde 11 katkıda bulundu. Bu rakamlar beklentilerin üstündeydi. İmalat sanayi kapasite kullanım oranı, Ekim'de yüzde 75.4, Kasım’da ise yüzde 75.8 seviyesine yükseldi. Cumhuriyet tarihinin en yüksek aylık ihracat rakamına ulaşılan Ekim ihracatı 17.3 milyar dolar oldu. Son olarak geçen hafta 2020’de 169.5 milyar dolarlık ihracat yapıldığının açıklanması ve Aralık’ta 17 milyar 844 milyon dolar ile rekor kırılması, son çeyrekteki güzel gelişmelerin diğer habercileri oldu. Dünya Bankası daha önce 2020'de yüzde 3.8 küçüleceğini tahmin ettiği Türkiye ekonomisinin 2020’de yüzde 0.5 büyüyeceğini öngördü. Son çeyrekte sanayiyi hangi sektörlerin sürüklediğini araştırdık...
SON ÇEYREK SONUÇLARI İYİ
Pandemi nedeniyle yılın ikinci çeyreğinde daralan, üçüncü çeyrekte ise güçlü bir toparlanma sergileyen sanayi üretimi, son çeyreğe de olumlu bir başlangıç yaptı. TÜİK verilerine göre, Ekim’de sanayi üretimine imalat sanayi yüzde 11 artışla katkı yaptı. İmalat sanayi altında yer alan 24 alt sektörden 20’sin-de üretim, 2019’un aynı ayına göre artış gösterirken, 16 sektörde çift haneli üretim artışlarının olması önemliydi. Ekim’de yıllık bazda en güçlü üretim artışı kaydeden sektörler yüzde 26.1 ile temel eczacılık ürünleri, yüzde 23.8 ile mobilya imalatı, yüzde 23.6 ile ağaç ürünleri ve yüzde 21.7 ile elektrikli teçhizat imalatı oldu. Sektör temsilcileri,
Ekim verilerinin son çeyrekteki gelişmeleri yansıttığını düşünüyor. Eczacılık, tekstil, mobilya dışı orman ürünleri gibi alanlarda pan-demi nedeniyle direkt talep artışı olduğunu söyleyen sektör temsilcileri, otomotiv, dayanıklı tüketim, plastik gibi sektörlerde Avrupa’daki talep artışına bağlı olarak üretim artışlarının yaşandığını kaydediyorlar.
"KEŞKE TAKSİT SINIRLANMASAYDI"
Pandemiye rağmen büyümesini sürdüren sektörlerin başında mobilya geliyor. Yasaklar nedeniyle daha fazla evde zaman geçiren ve yaşam mekanlarını ev ofis ihtiyaçlarına göre yenileyen birçok tüketici, satışları tetiklerken, Temmuz’da düğün ve nikah salonlarının açılması, konut faiz oranlarının yüzde l’in altına inmesiyle birlikte özellikle yaz aylarında sektör hareketli günler geçirdi. 2020’de 60 milyar dolarlık iç satış hacmini koruduğu tahmin edilen sektör, ihracatını da bir önceki yıla göre 500 milyon dolar artırarak 4 milyar dolara çıkardı. TÜİK verilerine göre Ekim’de üretimini yüzde 23.8 artıran sektör, yılın son çeyreğine de hızlı girdi. Ancak BDDK’nın Aralık ayının ikinci yarısından itibaren mobilya alışverişinde kredi kartına taksit sayısının 18 aydan 12 aya indirmesi sektörün moralini biraz bozduğu-da eklemek gerek.
Türkiye Mobilya Sanayicileri Derneği (MOSDER) Başkanı Mustafa Balcı, “Pandemi döne-| minde insanlar hem hijyenik f koşullar nedeniyle hem de evde daha çok vakit geçirdikleri için koltuk, mobilya ve yatak gibi I eski eşyaları değiştir- ' mek istiyorlar. Haziran’da mobilya alışverişlerinde taksit sayısının 12 aydan 18’e çıkartılması o dönem pandemi ile mücadele eden perakendeci ve alım gücü düşen vatandaş için büyük katkı olmuştu. 2020’ye başlarken yurtiçinde 60 milyar TL’lik bir satış hedefi olan sektörümüz, seneye KDV indirimi müjdesiyle girmişti. Yaz sezonunda hükümetimiz düğün alışverişlerini desteklemek ve sanayimizde çarkların devam etmesi için çeşitli kredi destek paketleri hazırlamıştı. Bu gelişmelerin ışığında yılı geçirirken Aralık ayında taksit sayılarının düşürülmesi tüketicinin elini kolunu bağladı” diyor.
"SİPARİŞLERE YETİŞMEYE ÇALIŞIYORUZ"
Kişiye özel mobilya üretimi yapan Art Desing’in Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Terzi, 2021’in ilk çeyreğine sarkan siparişlerini yetiştirmek için yoğun bir çalışma içinde olduklarını söylüyor. Terzi, “2019’da ihracata yaptığımız yatırımlar meyvelerini verdi ve 150 milyon TL ciro gerçekleştirdik. 140 kişiyi istihdam ediyoruz. Katma değerli, zanaatkar yönü yüksek ve tasarım odaklı mobilyalar üretiyoruz. Yıl içerisinde İstanbul Kalamış’ta yeni mağazamızı açarak, mağaza sayımızı üçe çıkardık. Pandemi döneminde ücretsiz olarak iç mimarlarımız görüntülü olarak müşterilerimize tasarımlar konusunda hizmet verdi. Yıl içerisinde yoğun bir talebe karşılık verdik. Halen 2021’in ilk çeyreği sonuna kadar yetiştirmemiz gereken siparişlerimiz var” diye konuşuyor.
ŞİFALI BİTKİLERE TALEP YÜKSEK
Mobilya hariç ağaç ve orman ürünlerindeki artış da dikkat çekici, özellikle orman tali ürünleri denilen kekik, defne gibi bitkilere yurtiçi ve dışındaki talep artışı pandemi döneminde yüzde 20’leri aştı. Geçen yılsonu itibariyle ihracat 404 milyon dolar oldu. Ege Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı ve Defne Dış Ticaret Yönetim Kurulu Başkanı Nurettin Tarakçıoğlu, “Pandemiyle orman ürünlerine talep ivme kazandı. Son çeyrekle iyi bir yıl kapanışı yaşadık. Yurtdışında da talep artıyor. Zaten son çeyrek her yıl iyi geçer. Temmuz-Ağustos hasat aylarıdır. Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık’ın 10’una kadar ihracat artardı. 2020’de yılsonuna kadar artış sürdü. \ vS Kekik, lokomotif ürünümüz r)'4 ama defne ve kekik yağına da T t talep yüksek. Üretici memnun, emeğinin karşılığını alı- ^ yor. 2019’a göre son çeyrekte yüzde 20-25 artış yaşandı” diye bilgi veriyor. îç piyasada da tıbbi ve aromatik bitkilere talep olduğunu ancak kaliteli ürün konusunda sıkıntı yaşandığını söyleyen Tarakçıoğlu, artan talebe bağlı olarak üretim alanlarının artırılması gerektiğini vurguluyor.
TAM KAPASİTE ÇALIŞTILAR
Otomotiv sektörü üçüncü ve dördüncü çeyrekte kayıplarını telafi etmek için tam kapasite çalıştı. Ekim ayı sanayi üretim rakamları motorlu taşıtlar ve treyler üretiminde yüzde 18.4 artışı gösterdi. Bu da sektör için son çeyrekteki yüksek iş hacminin habercisi. Otomotiv Sanayicileri Demeği (OSD) verilerine göre, otomotiv sektöründe pazar, 2020 Ocak-Ekim döneminde, 2019’un aynı dönemine göre yüzde 78’leri bulan bir ^ artışa işaret ederken, üretim artışı Ekim’de yüzde 14 oldu.
Türkiye’de üretimin yüzde 70’i ihraç edilirken, otomotiv sektörü ihracatı Ekim ve Kasım’da azalsa da Aralık rakamları daha iyi ı geldi. Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB), Aralık’ta bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 10 artışla 2.5 milyar dolar tutarında ihracat yaptı. OÎB'nin 2020 ihracatı 22.6 milyar dolar oldu. Otomotiv İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Ömer Burhanoğlu, sektörün yılı planladığı gibi kapattığını söylüyor. Son çeyreğin üretimde daha iyi olduğunu belirten Burhanoğlu, “Son çeyrekte yüzde 100 kapasiteyle çalıştık. Pandemiye rağmen üretimde yüzde 12-13 artış bekliyoruz” diyor.
YAKINLIK AVANTAJI
Tekstil ve hazır giyim sektörü de son çeyrekte, üçüncü çeyrekteki performansını sürdürdü. Özellikle Ekim’de tekstildeki yüzde 11.9, hazır giyimdeki yüzde 4.5’luk üretimdeki artış, durgunluktan sonra gelen hareketli günlerin yaşandığını gösteriyor. Maske, tulum gibi koruyucu ürünlerin kumaş üretimi ve dikimi her iki sektör için de can suyu olurken son aylarda dünya alimini daha da artırdı.
Ege Tekstil ve Hammadde İhracatçıları Birliği Başkanı Jak Es-kinazi, “Pandeminin ilk başlarında yaşanan durgunluğun ardından son aylardaki üretim ve ihracat artışı memnuniyet verici. Bunun 2021’de de devam edeceğini düşünüyorum” diyor, önümüzdeki süreçteki beklentilerini ise Eskinazi şöyle açıklıyor: “Avrupa’da pandemi nedeniyle ikinci kapanma dönemi yaşanıyor. 2020 son çeyreğinde hareketli geçen günlerin ardından bu hayal kırıklığı yarattı. Aralık ayının son haftalarından itibaren olumsuz etkileri hissettik. Bu kapanma döneminin sona ermesiyle, pazara yakın olmanın avantajlarım ülke olarak göreceğimizi düşünüyorum. Mağazalar kapansa bile online satışlarda sıkıntı yok. İngiltere’de yılbaşından sonra kapanma oldu ama mal göndermede sorun yok. Aşı ile ilgili haberlerin insanlar üzerinde olumlu psikolojik etkileri görüldü. Çin bizim rakibimiz ama talebin yakınlık, esneklik gibi avantajlarımız nedeniyle bize kayacağını düşünüyorum.”
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder