Salgınla mücadele koşulları zorlaşabilir

 İNGİLTERE’DE görülen mutasyon sonrası Avrupa Birliği ülkeleri içinde virüsün yayılma hızı artıyor.

ABD tarafında da vaka ve ölüm sayılarında her geçen gün yeni bir rekor görülüyor. Ingiltere ve Almanya başta olmak üzere önlemler bölgenin geneline yayılmaya devam ederken, ABD’de ayın 20’sinde görevi devralacak Biden’ın salgınla ilgili alacağı önlemler izlenecek. Geçtiğimiz hafta Almanya Başbakanı Angela Merkel yetkililerin hızla yayılan virüsü kontrol altına alamaması halinde sert karantina önlemlerinin Mart ayı sonuna kadar devam edebileceğini söyledi. Merkel video konferans yoluyla yaptığı açıklamada koronavirüs mutasyonunun hızla yayılmasıyla önlemlerin de sıkılaşacağını belirtti.

Şu an yürürlükte olan tedbirlerin ay sonuna kadar sürmesi, sonrasında da uzatılması bekleniyor. AB ülkeleri geçen ay sonunda aşı programına başladı ancak yetkililer, aşının etkisini göstermesinin aylar alabileceğini ifade ediyor. Avrupa tarafında artan önlemler Türkiye’nin ihracat performansında zayıflamalara neden olabilir. Avrupa ve ABD ekonomilerinin ölçeği göz önünde bulundurulduğunda buralardaki tedbirlerin süresinin ve şiddetinin artıyor olması da küresel ekonomide yeni bir yavaşlama dalgası başlatabilir.

Bu durum birçok sektörü ve dolayısıyla da hisse senetleri piyasalarını baskılayarak, güvenli liman talebini yeniden artırabilir.

ABD'DE YENİ DÖNEM BAŞLIYOR

ABD Temsilciler Meclisindeki Demokratlar, geçtiğimiz hafta Kongre baskını dolayısıyla görevden alınmasını istedikleri Başkan Trump’a karşı azil maddesini içeren tasarıyı Meclise sundu. Tasarıda “görevi kötüye kullanmak” başlığı altında Trump’a, kongre baskını dolayısıyla “ABD hükümetine karşı kasten şiddete teşvik” suçlaması yöneltildi. ABD Temsilciler Meclisinde yapılan oylamada, Başkan Trump’ın isyana teşvik ile suçlandığı azil maddesi kabul edildi. Senato, 20 Ocak’tan sonraki bir tarihte Trump’ın yargılamasını gerçekleştirecek ve suçlu olup olmadığına karar verecek. Trump’ı görevden alması için Kongre’den sık sık çağrı alan Pençe görevden alınmasına yönelik herhangi bir adım atmayacağını açıkladı. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, Trump’ın, Biden’ın 20 Ocak’taki göreve başlama töreni için gerekli hazırlıkların yapılması için bir “acil durum” ilan ettiği belirtildi.

20 Ocak’ta başkanlığın devri ile ABD’de yeni bir dönem resmen başlayacak. Biden’ın göreve geldikten sonra Ortadoğu ve Türkiye politikasına yönelik mesajları bizim için öncelikli konu olmaya devam edecek. Görevi devralacak olan Biden, salgınla mücadeleyi hızlandırmak ve ekonomiyi canlandırmak için önerdiği 1.9 trilyon dolarlık kurtarma paketini de açıkladı. 400 milyar doların doğrudan salgınla mücadeleye ve aşı dağıtımına ayrılacağı kurtarma paketinde, eyalet ve yerel yönetimlere de bütçe açığını kapatmaları için 350 milyar dolar ayrılacak. Fed’in gevşek para politikasının yanında maiye politikasının da gevşek seyri orta vade için piyasaları desteklemeye devam ediyor.

TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİNDE YENİ SAYFA AÇILIR MI?

Geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Avrupa ülkelerinin Ankara büyükelçileriyle Çankaya Köşkü’nde bir araya geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan AB ile ilgili, “Ülke olarak uzun vadeli bakış açısıyla olumlu gündem oluşturmak ve ilişkilerimizi yeniden rayına oturtmak için hazırız. Ülkemizin 60 yılı bulan üyelik süreci nasıl bizim için stratejik bir tercihse, AB’nin ülkemizi tam üyeliğe kabul etmesi de birliğin geleceği açısından ontolojik bir tercih olacaktır” açıklamasında bulundu.

Para ve maliye politikalarında değişimle birlikte Türkiye’nin dış politikada da batı ile entegrasyonun kuvvetlendirilmesi yönündeki isteği ortaya koyan açıklamalar de sıklaşmaya başladı. Türkiye’nin bur tarafta olumlu bir kapı aralayabilmesi sermaye piyasaları tarafında yeni bir hareketlilik getirebilir. Özellikle ABD-Türkiye ilişkilerinin yeni dönemde oluşturacağı seyrin de AB ilişkileri için de bir referans oluşturabileceği kanaatindeyiz. Bu nedenle AB’den ziyade yakın dönem için Biden’ın gelebilecek açıklamaların daha önemli olacağını düşünüyoruz.

YABANCI İLGİSİ DEVAM EDİYOR

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın verilerine göre 8 Ocak ile biten yeni yılın ilk haftasında yabancı yatırımcıların net kıymet alımı 777 milyon dolar oldu. Böylece yabancılar yeni yılın ilk haftasında Türk varlıklarında net alıcı oldu. Kasım ayında yabancı girişi tarafında başlayan trendin korunmuş olması pozitif unsur iken, kısa vadede TL varlıklarda döviz cinsinden sağlanan getiriler kar realizasyonu riskini de artırmış durumda. Bu nedenle iyimserliği temkinli düzeyde devam ettirmek gerektiğini düşünüyoruz. Bir taraftan yabancı girişi devam ederken diğer taraftan da Türkiye’de döviz mevduatlarında yükseliş ivmesi yeni yılın ilk haftasında da devam etti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilerine göre döviz mevduatları 8 Ocak haftası itibariyle 235.9 milyar dolara yükseldi. Bu durum yerli yatırımcının TL’ye güveninin hala sağlanamadığının bir göstergesi. Bu güvensizlik aşılabilecek olur ise TL için daha uygun bir ortam oluşabilir. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings Direktörü Douglas Winslow, aşılamaların yapılması ve kısıtlamaların azaltılmasıyla birlikte Türkiye ekonomisinin özellikle yılın ikinci yarısından sonra hız kazanacağını, büyümenin 2021 yılında yüzde 3.5 seviyesinde olmasının beklendiğini belirtti.

SANAYİ ÜRETİMİ RAKAMLARI SÜRPRİZ YAPTI

Ülkemizde sanayi üretiminde toparlanma sürerken, yıllık büyüme çift hanede kalmaya devam etti. Sanayi üretiminde takvim etkisi ve mevsimsellikten arındırılmış endekste mayısta başlayan aylık artış trendi kasımda da yüzde 1.3’lük artış ile devam ederken, yıllık bazda takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi yüzde 9.1’lik medyan piyasa beklentisini aşarak yüzde 11.0 artış gösterdi.

Verinin detaylarına baktığımızda turizm ve ulaştırma dışında güçlü toparlanmanın devam ettiği görülüyor. Nisan-Temmuz dönemindeki kredi teşviklerinin ekonomik aktivite üzerindeki olumlu etkilerinin kasım ayı itibariye de güçlü bir şekilde devam görülüyor. Hatta ettiği, toptan ve perakende ticaret ciro ve hacim endekslerindeki toparlanmanın, kasımda daha da ivmelenmesi sürpriz oldu diyebiliriz.

Sanayi üretiminde beklentileri aşan bu rakamlar 2020 büyümesinin de sıfır bölgesinden az da olsa uzaklaşmasını sağlayacaktır. Bununla birlikte aralık ayı sıkılaştırma önlemlerinin ve salgıla yönelik kısıtlama tedbirlerinin gölgesinde geçti. Bu nedenle verinin güçlü trendinde zayıflamalar görülebilir. Diğer taraftan sanayi üretimindeki artışın işgücü istatistiklerine yansımıyor olması buradaki güçlü toparlanmanın geçici olmasına neden olabilir.