İSTİHDAM teşviki, varlık barışı ve borç yapılandırmaya ilişkin önemli düzenlemeler içeren işsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi geçen hafta TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmeye başladı. Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmeleri sırasında verilen önergelerle, yaklaşık 4 milyon vatandaşın 500 milyar TL’ye ulaşan borcuna yapılandırma fırsatı getiren kanun teklifi, temel olarak vergi dairelerine, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK), gümrük müdürlüklerine, belediyelere, özel idarelere, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarına (YIKOB) kesinleşmiş borçların yapılandırılmasına ilişkin hükümler içeriyor. Genel Kurul görüşmelerinde 20 maddesi kabul edilen ve bu hafta Sah günü görüşmelerine devam edilecek olan teklifle, TOBB, TESK, Barolar Birliği, TÜRMOB, ihracatçı birliklerinin aidat ödemeleri de yapılandırmaya dahil ediliyor. KOSGEB’in kredi alacakları, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesinden organize sanayi bölgelerine ve sanayi sitesi yapı kooperatiflerine verilen krediler de yapılandırılıyor. 11 özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile sermayesinin yüzde 50’den fazlası bunlara ait şirketlerin taşınmazlar hakkında yapılan irtifak hakkı ve kiralama işlemlerinden kaynaklanan alacaklar, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıfların kira alacakları, kalkınma ajanslarının il özel idareleri, belediye ve sanayi odalarından olan alacakları, Türk Standartları Enstitüsü hizmet bedeli alacakları da yapılandırma kapsamında yer alıyor.
KESİNLEŞMİŞ ALACAKLAR KAPSAMDA
Sadece kesinleşmiş alacaklarla ilgili hükümler getiren yapılandırmada, 2020 Ağustos sonu itibarıyla oluşmuş borçlar kapsamda yer alıyor. İhtilaflı alacaklar, inceleme aşamasında olanlar gibi henüz nihayete ermemiş, üzerinde tartışma olan kısım bu kanunun kapsamına girmiyor. Düzenleyici ve denetleyici kurumlarca verilen, Covid-19 ile mücadele kapsamında uygulanan idari para cezaları ile tütün ve tütün mamulleri kullanımından kaynaklanan idari para cezaları kanun kapsamı dışında bırakılıyor. Mükelleflerin davasına konu olan alacakların yapılandırmaya konu olabilmesi için alacakla ilgili açılmış davalardan vazgeçilmesi gerekiyor. Teklifle vergi idaresinin, gümrük idarelerinin alacaklı olduğu tüm vergiler, vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları bu kapsama giriyor. SGK açısından tüm sosyal güvenlik primleri, sigorta primleri, emekli kesenekleri, işsizlik primleri, genel sağlık sigortası primleri, idari para cezaları, gecikme zamları ile özel idareler ve YIKOB’lar için Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a göre takip edilen alacaklar (adli para cezası hariç), Kredi Yurtlar Kurumu’na borçları kanun kapsamında yapılandırılıyor. Belediyelerin takip ettiği emlak, çevre temizlik, ilan-reklam gibi tüm vergileri, vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, su, atık su ve katı atık ücretleri yapılandırma kapsamında yer alıyor. Trafik cezaları, seçim, nüfus, askerlik para cezaları yine kara yollarından usulsüz geçişler nedeniyle kesilen para cezaları Kara Yolu Taşıma Kanunu’na göre kesilen para cezaları, Çevre Kanunu’na göre kesilen para cezaları yapılandırma yasası kanun kapsamına giriyor.
KAPSAM GENİŞLETİLDİ
Teklifle, Bağ-Kur sigortalılarının daha önceki dondurulan dönemlere ilişkin primlerinin ihyası, 31 Ekim 2020’ye kadarki borçları yapılandırılıyor. Teklifle gelir testine hiç başvurmayanların 31 Mart 202l’e kadar gelir testine başvurmaları hâlinde ilk tescil tarihi itibarıyla sigortalılıklarının başlatılması, genel sağlık sigortası primlerini sadece aslını ödeyerek faizlerinden tamamen kurtulma imkânı düzenleniyor.
AK Partili milletvekillerin verdiği önergeyle vergi borçlarının yapılandırılmasının kapsamı genişletildi. Buna göre belediyelerin tasarrufuna bırakılan taşınmaz kiralamaları ve irtifak hakkı tesisinden kaynaklanan alacakları da yapılandırma kapsamına alındı. Teklife göre büyükşehir belediyeleri ile bağlı kuruluşlarının Devlet Su işleri Genel Müdürlüğü’ne olan borçları da yapılandırılabilecek. Tarım Kredi Kooperatiflerine borcu olan çiftçiler ile kredi kullanan orman köylüleri de düzenlemeden yararlanacak.
SON BAŞVURU 31 ARALIK
Teklifin aynen yasalaşması halinde yapılandırmadan faydalanmak isteyenler için son başvuru tarihi 31 Aralık 2020 günü olacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na, Ticaret Bakanlığı’na, il özel idarelerine, belediyelere ve YlKOB’la bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksit ödemesi 31 Ocak 2021’e (dahil) kadar, SGK’ya bağlı tahsil dairelerine ödenek tutarların ise ilk taksiti 28 Şubat 2021 tarihine kadar (dahil) yapılacak. Yapılandırmaya konu borcun ana parası, yurtiçi üretici fiyat endeksine (Yl-ÜFE) endekslenerek bugüne getirilecek. 1 Kasım 2016’dan sonraki dönemlere ilişkin alacaklar için uygulanacak Yl-ÜFE yüzde 0.35 (yıllık yüzde 4.20) olacak. Bu tarihten önceki borçlar için de gerçek enflasyon rakamları dikkate alınacak. Hesaplanan tutarlar peşin veya taksitler hâlinde ödenebilecek. Borçların taksitle ödenmesi halinde borçluların altı, dokuz, 12 veya 18 eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri istenecek. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamayacak. Borçluların taksitle ödeme hakkını kullanırken bu kanundan yararlanmaları için ilk iki taksiti süresinde ödemesi gerekecek. Teklifle Cumhurbaşkanına yapılandırma başvurusuyla, ilk taksit ödeme süresini bir ay, politik riski bulunan ülkelerde faaliyet gösteren firmalar için ise bir yıla kadar uzatma yetkisi veriliyor. Teklifle, yapılandırma kapsamında olup da kamudan iade alacağı bulunan mükelleflere, bu alacaklarını borçlarına mahsup etme imkanı getiriliyor. 2018’de yapılandırılan borçların kalan taksitlerinin bu düzenlemeyle yeniden yapılandırılması fırsatı veriliyor.
PEŞİN ÖDEYENE İNDİRİM VAR
Teklifteki ortak hükümlere göre hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde katsayı uygulanmayacak ve fer’i alacaklar yerine YÎ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların yüzde 90’ının tahsilinden vazgeçilecek. Kanun kapsamında yapılandırılan idari para cezalarından yüzde 25 indirim yapılacak. Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması halinde fer’i alacak yerine YI-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan yüzde 50 indirim yapılacak, ilk iki taksit ödeme süresi içinde borcunu tamamen ödeyen borçlulara YÎ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarlar üzerinden yüzde 50 oranında indirim yapılacak. Bu kanun kapsamında yapılandırılan idari para cezalarından yüzde 12.5 indirim yapılacak. Ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması halinde fer’ alacak yerine Yl-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan yüzde 25 indirim yapılacak.
YAPILANDIRMA ZORUNLULUĞU
Kanun teklifiyle Bağ-Kurlulara yapılandırmaya katılma zorunluluğu getiriliyor. Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla, tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, 31 Ekim 2020 itibarıyla prim borcu bulunanların, bu tarihten önceki sürelere ilişkin prim borçlarını, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ikinci ayın sonuna kadar ödememeleri veya yapılandırmamaları halinde, prim ödemesi bulunan sigortalıların “sigortalılığı” durdurulacak. Durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyecek. Sigortalılıkları durdurulanlardan çalışmaya devam edenlerin sigortalılıkları 1 Kasım 2020 itibarıyla yeniden başlatılacak. Talep edilmesi hâlinde durdurulan sigortalılık sürelerinin tamamı, talep tarihinde belirlenecek prime esas kazanç tutarı üzerinden borç tutarı hesaplanarak ihya edilecek. Borcun tamamını üç ay içinde ödedikleri takdirde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek. Böylece emeklilik hesabında prim günlerine eklenecek. Borcun tamamen ödenmemesi hâlinde bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyecek ve bu madde kapsamında ödenmiş olan tutarlar ilgilinin prim ve prime ilişkin borcunun bulunmaması kaydıyla faizsiz olarak iade edilecek. İhya edilerek kazanılan hizmet süreleri borcun ödendiği tarihten itibaren geçerli sayılacak.
Vergisiz kâr dağıtımının önüne geçiliyor
Kanun teklifiyle, tam mükellef sermaye şirketlerinin kendi hisselerini geri almaları durumunda kar dağıtımına ilişkin vergilemenin nasıl yapılacağı konusuna açıklık getiriliyor. Düzenlemeyle şirketlerin öz sermaye yapılarının korunması ve vergi kaybının önlenmesi amaçlanıyor. Tam mükellef sermaye şirketlerinin kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını bazı şartlarda iktisap etmeleri hâlinde bu durumun dağıtılmış kâr payı sayılacağı düzenleniyor ve bu tutarlar üzerinden herhangi bir vergiden mahsup edilemeyecek şekilde yüzde 15 vergi tevkifatı yapılması öngörülüyor.
Kaynakta kesinti suretiyle vergilendirme
Teklifle banka ve aracı kurumlar vasıtasıyla gerçekleştirilen kaldıraçlı alım satım (foreks) işlemlerinden elde edilen gelirlerin kaynakta kesinti suretiyle vergilendirilmesi amaçlanıyor. Maddenin uygulama süresi 31 Aralık 2025’e kadar uzatılıyor ve bu süreyi beş yıla kadar uzatma konusunda Cumhurbaşkanına yetki veriliyor. Teklifle Cumhurbaşkanına, yüzde 20 olan kurumlar vergisi oranını 5 puana kadar indirme ve tekrar kanuni seviyesine getirme yetkisi veriliyor. Halka açıklığı, kaydiliği ve kurumsallaşmayı teşvik etmek amacıyla bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumlan ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri hariç olmak üzere, payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında işlem görmek üzere en az yüzde 20 oranında ilk defa halka arz edilen kurumların paylarının, ilk defa halka arz edildiği hesap döneminden başlamak | üzere beş hesap dönemine ait kazançlarına kurumlar vergisi oranı 2 puan indirimli olarak uygulanacak.
Adnan ÜNVERDİ / Gaziantep Sanayi Odası Yönetim Kurulu
"Bizleri memnun etti"
Gaziantep Sanayi Odası olarak tüm kesimleri kapsayan bir yapılandırma beklediğimizi ifade etmiştik. Bu doğrultuda istihdam teşvikine ilişkin kanun teklifinin kabul edilmesi bizleri memnun etti. Pandemi sürecinde sanayiciler olarak önceliğimiz hep istihdamın devam etmesi oldu. Kanun teklifinde yer alan istihdama yönelik desteklerle birlikte istihdamımızı sürdürmeye devam edeceğiz. Bu zorlu süreçte, yeni düzenleme ve desteklerin sanayicilerimize, iş dünyamıza ve geniş kapsamda farklı kesimlere önemli bir rahatlama sağlayacağına inanıyoruz.
Küçük ihracatçılara müjde
Kanun teklifiyle, tam mükellef gelir vergisi mükelleflerinin I ihracat kapsamı, ağırlık ve tutar itibarıyla Ticaret " Bakanlığı'nca belli edilen tutarı aşmayan mal ihracatından " elde ettikleri gelirlerinin yüzde 50'sinin beyannamede bildirilen gelirlerden indirilmesine imkân tanınıyor. Bu indirimden yararlanması için ihracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 400 bin TL’ye kadar olanların ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması gerekecek. Hasılatları " toplamı 800 bin TL'ye kadar olanların, ilgili yılda kendisi | dışında bir tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı kişi, hasılatları toplamı 1.6 milyon TL'ye kadar olanların kendisi dışında en az ortalama iki tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı kişi, hasılatları toplamı 2.4 milyon TL’ye kadar olanların kendileri dışında en az ortalama üç tam zamanlı işçi ya da eş değer kısmi zamanlı kişi çalıştırması | zorunlu olacak. Kapsamdaki gerçek kişi ihracatçıların bu düzenlemeden yararlanması halinde 200 milyon TL’lik vergiden vazgeçilmiş olacak. Düzenlemeyle ortalama 48 I bin kişilik ek istihdam sağlanması öngörülüyor.
HÜLYA GENÇ SERTKAYA
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder