MERKEZ Bankası’nın aralık ayında beklentilerin üzerinde faiz artırması mevduat faizlerine de neredeyse birebir yansıdı. Uzun süredir yatırımcısına enflasyonun altında getiri sunan mevduatın faizleri ortalama yüzde 15-16 seviyelerine yükseldi. Bankalar yalnız bir ay vadeli değil üç ay vadeli mevduata da artık bu faiz oranlarını uygulamaya başladı.
Merkez Bankası’m takip eden mevduat cephesinde son üç aydır oldukça hareketli günler yaşandı. Bunun en temel nedeni Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın politika faizini iki ay üst üste artırması oldu. Piyasaları yakından takip edenler hatırlar. Yılın son çeyreğinde ekonomi ve Merkez Bankası yönetiminde değişim yaşandı. Değişimin hemen ardından kasım ayındaki ilk Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında Merkez Bankası politika faizini 475 baz puan artırarak yüzde 15 seviyesine çıkarttı. Faiz artırımı bir sonraki ay da sürdü. Piyasadaki beklenti 100-150 baz puan olmasına karşın Merkez Bankası PPK toplantısından 200 baz puanlık bir faiz artırımı geldi. Böylece politika faizi yüzde 17 seviyesine ulaştı. 2020’de bir ara yüzde 6’lara kadar gerileyen faiz oranları da bu süreçte kademeli biçimde yüzde 15-16 hatta bazı bankalarda yüzde 18 seviyelerine kadar yükseldi.
YÜKSEK FAİZ KORUNACAK
Geçmiş yıllarla kıyaslandığında bu yılın bir başka özelliği vadeler arasında çok büyük faiz farkı oluşmaması. Bankalar bugünlerde yalnız bir ay vadeli değil, üç ay vadeli mevduatlara da ortalama yüzde 15 ile 16 arasında faiz uyguluyorlar. Hatta bazı bankalar bunu bir yıla kadar uzatıyor. Bunun en temel nedeni piyasalardaki beklenti... Covid-19 etkisiyle oldukça zorlu geçen 2020 makroekonomik veriler ve enflasyondaki bozulma ile kapandı. Enflasyon yılı yüzde 15’e yakın bir seviyede tamamladı. Piyasalardaki genel beklenti 2020 yılında yaşanan sıkıntıların bu yılın ilk yarısında etkisini sürdüreceği yönünde.
Bu nedenlerle hesaplar bu beklenti üzerine inşa ediliyor. Yılın ilk yarısında yüksek seviyelerini koruması beklenen enflasyon nedeniyle Merkez Bankası’nın da politika faizini yüksek seviyelerde tutacağı, buna bağlı olarak mevduat faizlerinin de yüksek seyredeceği belirtiliyor. Bu nedenle bankalar bir ay vadeli mevduata uyguladıkları yüksek faiz oranlarını üç ay hatta bir yıla varan vadelere uzatmış durumda.
HOŞGELDİN'İN FAİZİ YÜZDE 18
Gelelim mevduat yatırımcısının yakından takip ettiği tanışma faizi veya hoş geldin faizi adı altında verilen faize. Bugün hoş geldin faizi uygulayan bankalar yeni müşterilere özel, yine ortalama üç aya kadar yüzde 18’e varan faiz oranları teklif ediyor. Ancak burada kriterler oldukça esnetilmiş durumda. Geçmiş dönemlerde hoş geldin faizi daha önce hiç mevduat hesabı açtırmamış müşterilere uygulanırken, bugün bankalar bunu son bir yıl, son altı ay hatta bazı bankalar son bir ayda mevduat hesabı açtırmamış müşterilerine de uygulamaya başladı.
31 MART'A KADAR SÜRENİZ VAR
Bu süreçte mevduat yatırımcısı için bir iyi haber de hükümetten geldi. Hükümet aralık ayının son günleri mevduat hesaplarına uygulanan stopaj oranlarında 10 puana varan indirim kararı aldı. Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren karara göre mevduatı tercih eden yatırımcının bu sayede net faiz geliri de artmış oldu. Ancak hemen belirtelim, söz konusu karar uyarınca stopaj indirimi 31 Mart 2021 tarihine kadar geçerli olacak. Şayet süre uzatımına gidilmezse 10 puana varan stopaj indirimleri nisan ayından itibaren son bulacak. Mart sonuna kadar mevduat hesaplarına uygulanacak stopaj oranları ise şöyle olacak:
Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplarda yüzde 15 olan stopaj oranı yüzde 5’e, 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda yüzde 12 olan stopaj oranı yüzde 3’e indi. 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda yüzde 10 olan stopaj oranı ise sıfırlandı. Enflasyona endeksli değişken faiz oranı uygulanan 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda yüzde 0 olan stopaj uygulaması ise aynı kalacak.
NET MI, BRÜT MU DİKKAT
Gelelim mevduat yatırımcısının kafasını karıştıran bir diğer konu olan brüt ve net faiz konusuna, öncelikle şunu belirtelim, bankaların açıkladığı mevduat faiz oranları genelde brüt oluyor. Ancak son dönemde az sayıda banka net ibaresi koyarak faiz açıklamaya başladı. Yani vergi kesintileri sonunda size verilecek net faiz oranını açıklıyorlar. Bu nedenle öncelikle net yazmayan tüm faiz oranlarının brüt olduğunu unutmayın. Bu arada bazı bankalar e-mevduat hesabı açmak isteyen müşterilerine kendi internet sitelerinde hem net hem de brüt faiz oranlarını açıklamaya başladı, örneğin Akbank, internetten mevduat hesabı açmak isteyen müşterilerine hem brüt hem de net faizini duyuruyor. Geçen hafta 100 bin TL tasarrufu olanlara 28-60 gün için brüt yüzde 17 faiz teklifi sunan Akbank, vergiler sonrası net faizinin ise yüzde 16.15 olduğunu açıkladı. Tabii net ve brüt faiz arasındaki makasın bu kadar düşük olmasının temel nedeni stopaj oranlarında yapılan 10 puanlık vergi indirimi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder